Naar het schijnt bestaan er mensen die rustig dag na
dag de kalenderblaadjes plukken van de muur zoals een stofje van hun mouw.
Mensen die opstaan zonder de ochtend te groeten, die niet met kloppend hart en vol
verwachting de dag in gaan en die gaan slapen zonder de lange avond te
koesteren alsof het kleine sterven niet altijd de schaduw werpt van het grote
sterven. De dagen rijgen zich aan elkaar als kralen. Een mens heeft geen drugs
of medicijnen, alcohol of slapeloosheid nodig om verdoofd en dwaas door het
leven te gaan. Een leven zonder zonnebril, zonder oren vol watten, zonder de
reuk van de vloed die zich keert in de monding van de Schelde, vraagt een
volgehouden daad van verzet. Bierman denkt
graag van zichzelf dat hij zachtjes weerstand biedt tegen het vergeten en dat
hij koppig alles wat zijn zintuigen ervaren bewust en met volle teugen in zich
opneemt.
Naar het schijnt bestaan er ook mensen die merken dat
de zomer gedaan is omdat ze niet meer zonder jas buiten kunnen. Ze vluchten als
ratten in zichzelf of met last-minute korting naar Benidorm. Laat ze maar lopen
denkt Bierman, ze horen bij de winter als de spreeuwen boven de velden. Bierman
heeft al een paar weken geleden de zomer vaarwel gezegd. Dat was op een avond
in Oktober. Daarna heeft hij een voor een en zeer aandachtig alle bladeren van
de bomen naar bededen gekeken. Hij heeft het prikken gevoeld van de eerste
vrieskou en lang gestaard naar de strak gespannen loden hemel waar dagen aan
een stuk de zoete regen uit neer en neerviel tot de sloten overliepen en de
velden blank zetten. Bierman zou het nooit in zijn hoofd halen om de komst van
een nieuw seizoen van zich af te laten glijden als water van een eend. Een oud
seizoen moet begraven worden, een nieuw verwelkomd. Daar bestaan rituelen voor die veel ouder zijn dan Bierman zelf. Overbeladen
trouwfeesten van koppels die maar een paar weken samenblijven, zatte verjaardagsfeestjes,
verplichte bedrijfsrecepties en jaloerse begrafenisfeesten … het zijn allemaal
goedbedoelde pogingen om wat warmte te vinden bij elkaar. Maar als dit soort
bij elkaar schurken zonder tijd is, zonder beleving, zonder de eeuwigheid in
één enkel moment, dan is het niet meer dan bloedeloos toneel.
En dus is straks de winter daar en, net als ieder
jaar zal Bierman ook deze keer zijn komst niet onopgemerkt laten gebeuren. De
winter is een ernstige aangelegenheid die aandacht en voorbereiding vraagt. Blijkbaar
delen heel wat brouwers, zij het mogelijk met een andere motivatie dan Bierman,
het idee dat het bestaan van de winter losstaat van menselijke verzuchtingen. Als
het koude, vertrouwde deken valt dan rest ons mensen slechts het hoofd te
buigen of wat stampen tegen een bevroren kluit aarde om de tenen te warmen. Vluchten
helpt niet omdat vluchten niet heelt. Iedere mens zoekt voor zichzelf naar wat
wel heel maakt en verzoent. Bierman vertelt verhalen, andere mensen met wie hij
dezelfde asem deelt doen weer andere dingen. En sommige Brouwers maken winterbier.
Voor de volledigheid geeft Bierman nog mee – dat was
eigenlijk wat hij wilde zeggen – dat brouwers meer bepaald twee soorten
winterbier maken: In de eerste plaats gewoon bier met iets met meer alcohol omdat dat hartverwarmend is. Dobbel Palm
bijvoorbeeld. Er zijn er nog anderen, maar vooral Dobbel Palm. Om heel eerlijk
te zijn is dat voor wat Bierman betreft ruim onvoldoende. Niet dat de Dobbel
Palm een slecht bier is, integendeel, maar wat heeft meer alcohol met de winter
te maken? Verschilt dubbel gemoute Palm van gewone Palm zoals de Winter van de
Zomer verschilt?
Ten tweede zijn er brouwers die speciale Kerst- en winterbieren met zware mouten en vooral met veel hartverwarmende kruiden. Brouwers met een echt winterhart zou Bierman zeggen, die vier maanden lang radicaal genoeg hebben van subtiele hoparoma’s, delicaat mondgevoel of glasheldere kleuren. Die bruine, zwaar ademend plakbier maken dat Bierman in de winter met ontblote bast en tot zijn enkels in de sneeuw met grote slokken binnen kan zwelgen op de eerste heldere vriesnacht van de komende winter, waarna hij verloren tussen oneindig verre sterren kan zeggen: “Welkom koning winter”.
Overleven lukt wel, in onze veilige wereld waarin vluchten altijd mogelijk is maar in leven blijven is een uitstervende kunst.
