Winterbier

Naar het schijnt bestaan er mensen die rustig dag na dag de kalenderblaadjes plukken van de muur zoals een stofje van hun mouw. Mensen die opstaan zonder de ochtend te groeten, die niet met kloppend hart en vol verwachting de dag in gaan en die gaan slapen zonder de lange avond te koesteren alsof het kleine sterven niet altijd de schaduw werpt van het grote sterven. De dagen rijgen zich aan elkaar als kralen. Een mens heeft geen drugs of medicijnen, alcohol of slapeloosheid nodig om verdoofd en dwaas door het leven te gaan. Een leven zonder zonnebril, zonder oren vol watten, zonder de reuk van de vloed die zich keert in de monding van de Schelde, vraagt een volgehouden daad van verzet.  Bierman denkt graag van zichzelf dat hij zachtjes weerstand biedt tegen het vergeten en dat hij koppig alles wat zijn zintuigen ervaren bewust en met volle teugen in zich opneemt.

Naar het schijnt bestaan er ook mensen die merken dat de zomer gedaan is omdat ze niet meer zonder jas buiten kunnen. Ze vluchten als ratten in zichzelf of met last-minute korting naar Benidorm. Laat ze maar lopen denkt Bierman, ze horen bij de winter als de spreeuwen boven de velden. Bierman heeft al een paar weken geleden de zomer vaarwel gezegd. Dat was op een avond in Oktober. Daarna heeft hij een voor een en zeer aandachtig alle bladeren van de bomen naar bededen gekeken. Hij heeft het prikken gevoeld van de eerste vrieskou en lang gestaard naar de strak gespannen loden hemel waar dagen aan een stuk de zoete regen uit neer en neerviel tot de sloten overliepen en de velden blank zetten. Bierman zou het nooit in zijn hoofd halen om de komst van een nieuw seizoen van zich af te laten glijden als water van een eend. Een oud seizoen moet begraven worden, een nieuw verwelkomd. Daar bestaan rituelen voor  die veel ouder zijn dan Bierman zelf. Overbeladen trouwfeesten van koppels die maar een paar weken samenblijven, zatte verjaardagsfeestjes, verplichte bedrijfsrecepties en jaloerse begrafenisfeesten … het zijn allemaal goedbedoelde pogingen om wat warmte te vinden bij elkaar. Maar als dit soort bij elkaar schurken zonder tijd is, zonder beleving, zonder de eeuwigheid in één enkel moment, dan is het niet meer dan bloedeloos toneel.

En dus is straks de winter daar en, net als ieder jaar zal Bierman ook deze keer zijn komst niet onopgemerkt laten gebeuren. De winter is een ernstige aangelegenheid die aandacht en voorbereiding vraagt. Blijkbaar delen heel wat brouwers, zij het mogelijk met een andere motivatie dan Bierman, het idee dat het bestaan van de winter losstaat van menselijke verzuchtingen. Als het koude, vertrouwde deken valt dan rest ons mensen slechts het hoofd te buigen of wat stampen tegen een bevroren kluit aarde om de tenen te warmen. Vluchten helpt niet omdat vluchten niet heelt. Iedere mens zoekt voor zichzelf naar wat wel heel maakt en verzoent. Bierman vertelt verhalen, andere mensen met wie hij dezelfde asem deelt doen weer andere dingen. En sommige Brouwers maken winterbier.

Voor de volledigheid geeft Bierman nog mee – dat was eigenlijk wat hij wilde zeggen – dat brouwers meer bepaald twee soorten winterbier maken: In de eerste plaats gewoon bier met iets met meer alcohol omdat dat hartverwarmend is. Dobbel Palm bijvoorbeeld. Er zijn er nog anderen, maar vooral Dobbel Palm. Om heel eerlijk te zijn is dat voor wat Bierman betreft ruim onvoldoende. Niet dat de Dobbel Palm een slecht bier is, integendeel, maar wat heeft meer alcohol met de winter te maken? Verschilt dubbel gemoute Palm van gewone Palm zoals de Winter van de Zomer verschilt?

Ten tweede zijn er brouwers die speciale Kerst- en winterbieren met zware mouten en vooral met veel hartverwarmende kruiden. Brouwers met een echt winterhart zou Bierman zeggen, die vier maanden lang radicaal genoeg hebben van subtiele hoparoma’s, delicaat mondgevoel of glasheldere kleuren. Die bruine, zwaar ademend plakbier maken dat Bierman in de winter met ontblote bast en tot zijn enkels in de sneeuw met grote slokken binnen kan zwelgen op de eerste heldere vriesnacht van de komende winter, waarna hij verloren tussen oneindig verre sterren kan zeggen: “Welkom koning winter”. 

Overleven lukt wel, in onze veilige wereld waarin vluchten altijd mogelijk is maar in leven blijven is een uitstervende kunst.