Hertenheer

In een ver verleden heeft Bierman ooit het genoegen gehad te mogen participeren aan de kaartprijskamp van zijn geboortedorp en in zijn latere leven heeft deze ervaring hem meer dan eens geholpen om een kaartavond af te sluiten zonder substantieel financieel verlies. Zoals iedereen weet is Wiezen het enige kaartspel dat bestaat in Midden Brabant en daarbij is een gewonnen spel twee centiem waard en levert elke overslag nog een extra centiem op.  De afschaffing van deze muntstukken zou voor de middenstand misschien voordelig kunnen zijn, maar voor het kaarten zou het een toename van het financieel risico met 250% beteken aangezien er dan enkel met stukken van 5 cent betaald kan worden.

Voor de volledigheid voegt Bierman er nog aan toe dat een “kleine miserie” en “wachten” subtiele vormen van spelbederf zijn waarvan een echte kaarter zich nooit zal bedienen (ongeacht of het toegelaten is of niet volgens de lokale zeden en gewoonten).

Ook de Turnhoutse Hobbybrouwerij Het Nest, draagt het nobele kaartspel hoog in het vaandel. In tegenstelling tot de rest van brouwend Vlaanderen, gaven ze hun bieren namelijk niet de naam van een godvergeten kloosterorde of obscure heilige, meesurfend op de walm van commerciële heiligheid. Hun bieren krijgen namen als Hertenheer, Koekedam, Schuppenaas, Schuppenboer en Kleveretien, … waarbij volgens de berekeningen van Bierman minstens 52 mogelijk namen zijn en daarbij nog wat varianten met de joker. Ook de bekende kaartcombinatie “Dead man’s hand (stout)’ kreeg van Het Nest een eigen bier, maar wie daarover begint kan vlot een paar  Biermannen vol schrijven.

Brouwerij Het Nest heeft alvast begrepen dat er geen betere plaats is om een bier te drinken dan bij het leggen van een kaart. De mogelijke vermindering in prestaties door de consumptie van alcohol wordt zeker in het begin ruimschoots gecompenseerd door een grotere betrokkenheid bij de lage en listen van het nobele kaartspel.

Concreet had Bierman het genoegen de Hertenheer van brouwerij Het Nest te smaken: een blond bier van 6,5 %, met een dikke laag gist op de bodem en een vanillegele hapklare schuimkraag die na het schenken langzaam overgaat in een berg-en-dal structuur. Het bier is zeer stevig gehopt volgens de klassieke methode en komt uit op 85 EBU (het staat gewoon op het etiket! Waarom zet niet iedere brouwerij dit gewoon op het etiket! Als brouwerij Het Nest dit kan, dan moet de rest dit toch ook kunnen?). EBU staat overigens voor European Bitterness Unit. Ter vergelijking: het tot voor kort als extreem bitter bekend staand Orval komt uit op 42 EBU.

Bij dit soort hoge EBU getallen is het voor een brouwer erg moeilijk om evenwicht te bewaren. Kort na het schenken van de Hertenheer overheerst de bitterheid dan ook heel nadrukkelijk, noem het gerust een explosie van smaak en geur na het ontkronen van een fles, maar na korte tijd vloeien de smaken wat meer in elkaar tot een harmonieus geheel. Bierman beschouwt dit blonde bieren van hoge gisting met een relatief lage densiteit als een van de moeilijkste biersoorten om helemaal goed te brouwen. Het is vrij eenvoudig om een snel verschralend blond abdijbier op de markt te brengen dat het vooral goed doet op de VIP-tent van een cyclocrosswedstrijd, waar smaak en koers wat minder belangrijk zijn. Maar deze Hertenheer heeft een eigen bittere smoel en doet verder alles goed, wat toch wel een niet geringe prestatie mag heten.

De Hertenheer heeft Bierman niet enkel gesmaakt, maar ook het verlangen in hem doen ontwaken om ook de andere bieren van Het Nest bij gelegenheid te proberen. Liefst op de kaartavond van Nordkempus of zo. 

www.brouwerijhetnest.be

www.nordkempus.be  

Vedett IPA

Voor wie liever bier drinkt dan erover praat, een houding waar veel voor te zeggen valt, staat brouwerij Moortgat bekend als de brouwerij van den Duvel. Het is een van de meest tot de verbeelding sprekende brouwhuizen van het land. In de eerste plaats omdat de spierwitte lagerloodsen zichtbaar zijn vanop de legendarische A12 Autobahn voor iedereen die twee keer per dag de helletocht tussen Antwerpen en Mechelen of nog veel verder moet maken. Daarnaast is er natuurlijk het briljante opschrift: “… sssst, hier rijpt den Duvel”, ontsproten aan het hoofd van de man die later het Seefbier terug aan de Antwerpenaar schonk. En tenslotte is er het feit dat Duvel gewoon een van de beste bieren ter wereld is, om niet te zeggen dat Duvel eigenlijk de biersoort is en dat alles wat er op lijkt niet meer dan kopie mag heten (onder de noemer Gouden Ale’s). U hoort het al beste lezer, Bierman is fan van Duvel.

De luxepils Vedett (Extra Blond) is het nieuwe bier van brouwerij Moortgat, waarmee Bierman enkel wil aangeven dat de Vedett nog maar sinds 2003 terug op de markt is, na een lange periode van schijndood en kunstmatige coma. In vergelijking met heel wat andere merken mag dat nog zeer pril heten, maar het wijst tegelijk ook op een zekere marktbestendigheid. Er is met andere woorden een publiek voor Vedett en dat zijn vooral mensen die liever met een Vedett in de hand worden gezien op een party dan met een Jupiler op een TD. Over smaken en merken valt eindeloos te twisten, maar Vedett is opmerkelijk genoeg een de pils waarover iedereen het eigenlijk wel eens is: weinig tot de verbeelding sprekende vlakke smaak, goed prettig volume, mooi om naar te kijken en mee bekeken te worden. Een pilsduvel zou Bierman hier nog aan toe kunnen voegen, maar dat zou onrecht doen aan de Duvel. Wetende dat Moortgat tegenwoordig een hand heeft in briljante merken als Liefmans, LaChouffe en DeKoninck, maakt dit van de Vedett (en het bijhorende witbier Vedett Extra White) toch wel het lelijke eendje van de familie.

Omdat na de zoete zever van de jaren ’90, hop en bitterheid uitgroeiden tot een nieuwe trend (tot grote vreugde van Bierman), experimenteert ook Moortgat tegenwoordig met speciaal gehopte Duvels en – opmerkelijk genoeg – ook met een Vedett IPA. Voor de volledigheid: IPA staat voor Indian Pale Ale waarbij volgens de legende bieren voor de lange omvaart extra werden gehopt teneinde ze beter te kunnen bewaren tijdens de reis. De Vedett IPA is een bier van hoge gisting met nagisting in de fles. De verhoogde bitterheid krijgt het bier vooral van het drooghoppen met aromatische hop bij het einde van het brouwproces. Het resultaat is een evenwichtig amberkleurig bier van 6% met een brede, dragende smaak en mooie afdronk. In vergelijking met andere IPA’s die recent het daglicht zagen blijft de sprankelende bitterheid iets meer achter, ten voordele van heel wat andere zomerse aroma’s.

Voor de duidelijkheid, alsmede tot nut en vermaak van mensen die alleen de inleiding en het besluit van een tekst lezen, vat Bierman alles nog even samen: Wie graag gezien wordt drinkt Vedett Extra Blond waarbij de Extra staat voor Luxe. Wie graag bier drinkt neemt Vedett IPA waarbij IPA staat voor smaak.

Le Fort

Pieter Aspe, de schrijver die algemeen bekend staat bij de mensen die zijn boeken niet lezen als de Vlaamse George Simenon, besliste deze week om het hoofdpersonage van zijn detectiveromans, de wat minder sociaal aangepaste commissaris van In, los te snijden van zijn inmiddels legendarisch geworden Siamese  bierprothese. Van In drinkt met andere woorden vanaf heden geen Duvel meer maar wel het onovertroffen Omer van brouwerij Bockor. Volgens de officiële verklaring die de auteur bij het bekendmaken van dit wereldnieuw meegaf, smaken hem de dagelijkse Duvels bij het schrijven steeds minder goed. De gepercipieerde bitterheid van de Duvel neemt af, terwijl de Omer nog wel ten overvloede over deze -voor helder blond bier nogal belangrijke- kwaliteit beschikt. Vandaar deze radicale omslag bij zowel auteur als hoofdpersonage.

Hoewel Bierman het niet proefondervindelijk heeft onderzocht, is het volgens hem toch weinig waarschijnlijk dat er een evolutie zou zitten in de bitterheid van een brouwmonument als Duvel. Een merk dat bestaat bij de gratie van constante kwaliteit en smaak kan zich in deze geen fouten veroorloven. Iets waarschijnlijker is de mogelijkheid dat er een evolutie zit de verwachtingen van Aspe naar wat een goed bier moet zijn. Bieren komen en bieren gaan, daar kunnen vergeten schoonheidskoninginnen als Palm en Dekoninck van meespreken en nergens in de sterren staat geschreven dat Duvel aan deze wetmatigheid ontsnapt. Duvel blijft onverkort het geniale bier dat het meer dan een halve eeuw is geweest, maar blijkbaar zoekt Van In, samen met heel wat bierliefhebbers naar de volgende grote nieuwe spaak. De afwezigheid van mout in Omer voldoet aan deze veranderde verwachting doordat ze de bitterheid van dit bier veel beter doet uitkomen. Overigens kan Bierman bij dit alles niet kan nalaten op te merken dat de knuffelcommissaris van de gewone man nog altijd een slordige tien jaar achter loopt. Omer was van bij het ontstaan al een bijzonder smakelijk bier.

Afgelopen weekend trok Bierman naar het kasteel van Poeke voor een wandeling door het kasteelpark en de lokale varkensboerderijen helemaal tot aan de Artemeersmolen (de wandeling is bewegwijzerd – 9 km). Terug aangekomen aan het vertrekpunt aan Café Den Tijl vertelde de waardin over de nieuwe LeFort, die ze een donkere versie van de door de klanten bijzonder gewaardeerde Omer noemde. Deze LeFort werd genoemd naar de oude Kortrijkse brouwerij van mevrouw Marguerite Vandamme die na haar huwelijk met Omer Vander Ghinste haar zaak sluit en in Bellegem met Bockor begint. Net als de Omer een mooi eerbewijs dus.

Vanzelfsprekend is een donkere Omer een contradictie in de termen, aangezien dit bier leeft bij de gratie van de vrijwel volledige afwezigheid van mout en donkere mout zich nu eenmaal moeilijk laat verbergen. Maar het unieke van deze donkere variant is het feit dat niet enkel gebrande mout, maar ook bleke mout werd gebruikt bij het brouwen, wat de smaak op een wat bevreemdende manier verzacht. Het gebeurt overigens niet vaak dat Bierman niets aan te merken heeft bij de beschrijving van de smaak van een bier door de brouwer zelf. Maar in dit geval valt er weinig aan toe te voegen. Dus bij deze, zoals op het etiket staat: “LeFort is een complex, donker bier van 8,5° met zoete, fruitige en zachte toetsen. De bleke en geroosterde, donkere gerstemouten zorgen voor een perfect evenwicht. Reken daarbij nog het aroma van chocolade/karamel en de fruitigheid van de hoge gisting, en je proeft een donker bier met een volstrekt unieke smaak.”

Even geniaal als de Omer is LeFort net niet geworden en ook dezelfde kenmerkende doordrinkbaarheid heeft het bier niet echt. Maar origineel is het zeker. Bovendien kan Bierman niet anders dan onder de indruk zijn dat een kleine Bellegemse brouwerij erin slaagt om tot twee maal toe een bier te ontwikkelen dat nog nergens eerder in de wereld bestond. Ook de LeFort is een uiterst smakelijke bier geworden dat in naam en concept het volwaardige tweelingzusje mag heten van de inmiddels ook door de literatuur vereeuwigde Omer.

www.brasserielefort.be

de wandeling