Hercule Stout

Ergens op een verlaten Henegouwse landweg tussen Ronse en Brakel (of – zo u wil – tussen het Pottelbergbos en het Bois D’ Hubermont) liggen een paar huizen tegen elkaar aangeschurkt die doorgaans aangeduid worden met de naam Ellezelle en die met enige verbeelding samen een dorp genoemd kunnen worden. Een beetje voorbij de kerk van Ellezelle splits een klein karrespoor zich af van de weg naar Mont d’ Ellezelles en op het einde daarvan, waar de straat doodloopt in het veld van één van de lokale boeren, staan de gebouwen van een oude boerderij die tegenwoordig door het leven gaat als Brasserie D’ Ellezelles.

In 1993, na een renovatie van 8 jaar werd voor het eerst gebrouwen in de Brasserie. Het eerste bier luisterde naar de naam "Quintine" en werd wat uitdagend omschreven als een hooggegist pilsbier. Met een hergisting op de fles en 8% alcohol kan Bierman wel meer redenen opsommen om bij dit bier voorzichtig te zijn met de categorie Pils, maar de gedachte om pakweg drie van deze heerlijke bieren achter elkaar als Pils naar binnen te kappen is hem dan weer vreemd genoeg niet geheel en al onaangenaam. Dit moet met voorsprong de meest subtiele vorm van zijn van bierstoefferij die Bierman al is tegengekomen (voor de Nederlanders: opscheppen over bier).

De naam Quintine verwijst overigens naar een legende over de locale dorpsheks die door de dorpelingen in een vlaag van paranoia en geloofsijver in 1610 op de brandstapel werd gezet. Net als het verbanden van heksen verloopt ook het brouwen van bier in Ellezelles volgens een ambachtelijk proces. De basisingrediënten worden rechtstreeks gestort in de roodkoperen brouwketels die op hun beurt in direct contact staan met het vuur. Bovendien worden er geen extra kruiden of aroma’s toegevoegd en zijn nieuwerwetse zuiveringsmethoden als centrifugeren, filteren of pasteuriseren nog niet tot in de streek doorgedrongen. Andere bieren van de brasserie zijn de Quintine ambrée (8,5 %, vervaardigd met gekarameliseerde mout), de Saison 2000 en de Blanche des Saisis, een witbier van 6.2% ook weer zonder de voor de hand liggende kruiden als koriander of sinaasappelschors.

Volgens de geruchten branden, sinds de laatste heksverbranding in 1953, in de winter’s nachts nog altijd de fakkels op de stadsmuren van Ellezelles. Iets wat menig toevallige voorbijganger lichtelijk durft te verontrusten. Geheel onterecht natuurlijk, want wie zich niet bezighoudt met zwarte magie en elke zondag naar de Kerk gaat heeft in Ellezelles absoluut niets te vrezen. In dezelfde inktzwarte traditie staat de Hercule Stout van de Brasserie.

Tot enkele weken geleden vroeg Bierman zich nog af hoe hij in hemelsnaam de komende winter zou kunnen doorkomen, die volgens de geruchten de meest vreselijke zou zijn sinds de laatste kleine ijstijd van 1610. Na het inschenken van een Hercule was het antwoord snel gevonden. Dit is een van de meest hartverwarmende bieren die er bestaan.

De Hercule is volstrekt ondoordringbaar. Zelfs toen Bierman zijn glas voor een halogeenspot hield, staarde hij nog steeds regelrecht in de meest duistere krochten van de hel. Een slok van dit plakkerig bier voelt zo dik als stroop en geeft een smaakexplosie van koffie, chocolade, rook en kou. De kroon op het werk wordt gevormd door de alcohol en bitterheid die achteraf nog stevig inzetten en door de romige schuimkraag die als een beige laag troost over de pekzwarte diepte van het glas ligt. Dit bier is volstrekt ondrinkbaar op een zuiders terras in de volle zomerzon. Sterker nog, wie een Hercule bestelt bij dertig graden in de schaduw is volslagen knettergek. Dit bier is het meest volmaakte antwoord dat de mens ooit heeft geformuleerd op de winter en waarschijnlijk één van de op voorhand uitgestippelde einddoelen van het Universum die de makers in gedachten hadden doen ze de oerknal in gang zetten. Een bak Hercule heeft overigens ook voldoende voedingswaarde om een middelgrote stad een week van eten te voorzien.

Na de superlatieven moet Bierman voor de volledigheid nog even opmerken dat de Hercule in een eerste versie Hercules op het etiket voerde, maar tegenwoordig een sfeervolle prent van Hercule Poirot in de vaandel voert. Dat de Hercule waarschijnlijk ook heel wat voedsel voor de “little gray cells” geeft, zoals Poirot zo graag placht te zeggen, staat buiten kijf en de 9% alcohol van het bier zullen daar niet vreemd aan zijn.

Verder wordt bij bereiding van deze Stout volgens de site “getorrefieerde” mout gebruikt. Bierman heeft het even moeten opzoeken, maar blijkbaar is “Torrefactie” afgeleid van het Franse woord voor roosteren en verwijst dit naar een zuurstofarme verbranding die ook gebruikelijk is voor koffiebonen en bij de aanmaak van biobrandstof.

Dankzij de heropleving van de Stout in België staan ons nog mooie tijden te wachten. De Hercule Stout heeft Bierman alvast tot iets gebracht wat hij nog nooit eerder voor elkaar kreeg. Voor het eerst in zijn leven heeft Bierman een bak bier gekocht: een houten krat met ingebrand merk en daarin 20 flesjes Hercule met porseleinen beugel. Het kostte een arm en een been, maar laat de winter nu maar komen. Bierman is er klaar voor.

ps: Aan de kerk van Elezelles vertrekt één van de bloedmooie Taalgrens Wandelroutes, die ook langs de brasserie voert (12 km).